Niezwykły projekt realizuje Olga Dzierżanowska, uczennica programu IB Middle Years Programme z III Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Marynarki Wojennej RP. Uczennica przygotowała album dotyczący gdyńskich pomników.
Czy wiecie, który pomnik w Gdyni jest najstarszy? Albo dlaczego tak ważna jest treść listu w kieszeni mężczyzny na pomniku Pary Kaszubów? Jak w każdym mieście w Gdyni stoją setki pomników i rzeźb. Spotykamy się pod Rybkami czy Krzyżem, Marszałek ostatnio wędruje po Parku Centralnym, a pies na Pomniku Gdynian Wysiedlonych na zimę zyskał sweterek. Jednak na co dzień nie skupiamy się na ich symbolice i historii za nimi stojącej. Olga Dzierżanowska, uczennica III LO postanowiła jednak pokazać troszeczkę więcej.W ramach projektu edukacyjnego uczennica gdyńskiej Trójki przygotowała album dotyczący gdyńskich monumentów.
– W Gdyni tworzymy bardzo dobry klimat do nauki, nie tylko za sprawą wyjątkowego środowiska edukacyjnego. Gdynia to miasto inspirujące i otwierające możliwości – jak pokazuje praca pani Olgi. Cieszę się, że młodzi tak ciekawie wykorzystują szanse jakie daje miasto na rozwój i wierzę, że to nie ostatni tak ciekawy projekt, który będziemy przedstawiać. Gratuluję pomysłu i realizacji – mówi Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia.
Na razie „Pomniki i Rzeźby w Gdyni” został wydany własnymi środkami w jednym egzemplarzu, ale jak przyznaje sama autorka jest ciekawa jak daleko zaprowadzi ją praca nad albumem.
– W swoim albumie udokumentowałam 34 najciekawsze obiekty przedstawiające Gdynię, jako miejsce o istotnym znaczeniu historycznym, artystycznym i kulturalnym. Celowo chciałam przedstawić miasto nie jako mekkę architektury modernistycznej, czy jako istotne centrum sportów morskich, żeglarstwa na mapie Polski i Europy. Jak mało kto możemy się szczycić naszą historią zarówno odradzającej się Polski po I wojnie światowej jak i bohaterską historią walki o wolność w latach 70-80 XX wieku, czy kształtowania samorządności po „okrągłym stole” – i to jest przedstawione w mojej pracy. Jako „miasto z morza i marzeń” znajdziemy tam historię ojców Gdyni, podróżników, ludzi morza -marynarzy, rybaków, zarówno rdzennych Kaszubów, jak i tych którzy przyjechali do Gdyni, aby tu realizować swoje marzenia. Gdynia to również liczący się na mapie ośrodek kultury-festiwale filmów, muzyki jazzowej, rozrywkowej, teatrów dramatycznych, offowych itd. Stąd w moim albumie zdjęcia np. rzeźby Rafała Olbińskiego czy instalacje artystyczne powstałe w ramach projektu Design Days – opowiada Olga Dzierżanowska. Przyznaje, że nigdzie nie natrafiła na informacje ile właściwie jest pomników w Gdyni.
Pracę nad albumem poprzedziła szeroka kwerenda obejmująca tradycyjne jak i współczesne źródła informacji.
– W dużej mierze było to wielogodzinne wertowanie stron internetowych: pozyskiwanie wiedzy o autorach, projektantach, zleceniodawcach, okolicznościach powstania dzieł oraz nieprzypadkowych miejsc ich lokalizacji. Pomocne były też materiały pisane z zasobów bibliotek, muzeów, maile do osób prywatnych i instytucji jak Muzeum Marynarki Wojennej, czy rozmowy z „fascynatami” mojego miasta – wyjaśnia autorka albumu.
Słowa podziękowań uczennica kieruje do swoich nauczycieli, opiekunów projektu – Marty Smalarz-Lewandowskiej oraz Andrzeja Wojniusza. Poza wyborem obelisków godnych szerszego opisu, Olga musiała zdobyć sporo nowych umiejętności.
– Nad projektem pracowałam około 6 miesięcy. Pierwsze 2 miesiące pracy spędziłam jedynie na samej nauce fotografii, tworzeniu tekstów edukacyjnych, edycji zdjęć, wybieraniu programu do tworzenia albumu oraz projektowaniu wstępnego rozkładu pracy. Te miesiące poprzedzające moją prace były jednak kluczowe, ponieważ to wtedy uczyłam się technik fotografii różnych obiektów, „poszukiwania” odpowiedniej pozycji, aby w jak najlepszy sposób uchwycić historię monumentów. Pomocne były dla mnie prace zawodowych artystów – przejrzałam wiele albumów, książek dotyczących fotografii obiektów. Wiele zawdzięczam Pani mgr Małgorzacie Jarockiej – pedagogowi z Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Magdaleny Abakanowicz w Gdyni. Rozmowy z nią były dla mnie bezcenną kopalnią wiedzy. Dużo czasu spędziłam na poszukiwaniu ciekawostek odnośnie danego obiektu, a następnie wyeksponowania go na zdjęciach tak, aby opowiedzieć pewną historię – np. list Elżbiety w kieszeni do jej męża Jakuba. Następne miesiące to już jedynie praca edytorska i godziny przed ekranem laptopa– wyjaśnia autorka.
Cały album został podzielony na trzy sekcje. W pierwszej autorka skupia się na najważniejszych pomnikach o znaczeniu historycznym dla gdynian, np. Pomnik Ofiar Grudnia ’70.
– Świadomie unikałam fotografii płyt pamiątkowych, czy elementów sakralnych aczkolwiek były wyjątki np. płyta poświęcona upamiętnieniu tragedii World Trade Center, ze względu na stosunki miast siostrzanych między Gdynią a Brooklynem, czy najstarszy gdyński pomnik (postać Jezusa Chrystusa przy ul. Działdowskiej) upamiętniający poległych mieszkańców najstarszych wsi, które następnie weszły w skład tworzącego się miasta w I Wojnie Światowej – zaznacza uczennica.
Kolejny dział dotyczy pomników związanych z tematyką marynistyczną, a ostatni ukazuje nowoczesne instalacje artystyczne. Całość składa się w nietypowy przewodnik po Gdyni, nietypowy bo wiodący szlakiem pomników opowiadających historię miasta i jego mieszkańców.
Olga przyznaje, że nie ma takiego pomnika, który darzyłaby szczególną atencją. – Teraz kiedy znam ich tyle, znam historie za nimi stojące, patrzę na nie zupełnie inaczej.
Niezwykły projekt realizuje Olga Dzierżanowska, uczennica programu IB Middle Years Programme z III Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Marynarki Wojennej RP. Uczennica przygotowała album dotyczący gdyńskich pomników // fot. Zuzanna Kasprzyk