Jak świadomie wejść na rynek pracy, która branża na Pomorzu „zatrudnia” najwięcej osób, które kompetencje warto rozwijać i dlaczego, po co analizować rynek pracy … Na te i wiele innych pytań odpowiada Pani Ewa Andziulewicz, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Gdyni, w rozmowie z Małgorzatą Chudzińską z Wydziału Edukacji.
Pani Dyrektor, cieszę się, że mogłyśmy się spotkać i porozmawiać o ważnej dla wielu młodych gdynian sprawie, jaką jest perspektywa ich miejsca na nowoczesnym rynku pracy. Nie ulega wątpliwości, że aby mogli świadomie w nim uczestniczyć, warto, by nauczyli się samodzielnie go analizować i wyciągać konkretne wnioski. Jak właściwie powinno się badać się rynek pracy? Które dane trzeba wziąć pod uwagę, by pomogły już teraz uczniom podejmować odpowiedzialne decyzje o dalszej ścieżce edukacyjno-zawodowej?
Wiedza dotycząca współczesnego rynku pracy i rodzajów oraz specyfiki różnorodnych zawodów, które na tym rynku pracy występują jest bardzo ważna. Poznanie tych kwestii już w wieku szkolnym ułatwia podejmowanie decyzji, które będą miały wpływ na przyszłą edukację i pracę. Podejmując decyzję o kierunku nauczania, należy patrzeć zarówno na swoje mocne strony, zainteresowania, jak i na zapotrzebowanie na rynku pracy. Poleganie wyłącznie na swoim subiektywnym zdaniu i odczuciach może prowadzić do przyszłego rozczarowania. Polecam korzystać z różnego rodzaju opracowań na temat rynku pracy i najlepiej razem z doradcą zawodowym przenalizować w jakich kierunkach warto się kształcić. Pomocne są takie narzędzia jak Barometr Zawodów, który wskazuje w jakich zawodach pracodawcy poszukują pracowników, a w jakich nie, czy Infodoradca+ gdzie można dowiedzieć się, jak wygląda praca w danym zawodzie i jakich wymaga predyspozycji i kwalifikacji. Warto śledzić sprawdzone i oficjalne strony internetowe, takie jak np. urzędów pracy, OHP (dokariery.pl), Zintegrowana Platforma Edukacyjna. Godne polecenia są też targi pracy i edukacji, na których młodzi ludzie mogą bezpośrednio porozmawiać z pracodawcami, zapytać o ich preferencje, poznać sytuację na rynku pracy czy wysokość wynagrodzeń w poszczególnych branżach. To także może być pomocne przy wyborze kierunku dalszego kształcenia.
Wejście na rynek pracy w czasach pandemii i w trwającym kryzysie gospodarczym jest bez wątpienia trudniejsze. Wielu gdyńskich uczniów zastanawia się „co dalej, jaka będzie moja pierwsza stała praca po szkole?”. W Pani przekonaniu, jako ekspertki, w których sektorach pomorskiej gospodarki nasi absolwenci będą mogli znaleźć pracę? Jakie są perspektywy zatrudnienia na najbliższe lata?
Analizując sytuację na lokalnym rynku pracy najbardziej obiecujące branże dla osób młodych to branża transportowo-logistyczna, centra usług wspólnych dla biznesu, branża IT. Warto też zwrócić uwagę na dużą liczbę firm w branży produkcyjnej, które mają swoje siedziby na obrzeżach Trójmiasta.
Jak ocenia Pani przygotowanie zawodowe gdyńskich uczniów pod kątem zapotrzebowania gdyńskich pracodawców na konkretne umiejętności i kompetencje?
Polski system edukacji przez długi czas opierał się przede wszystkim na pracy indywidualnej ucznia i zapamiętywanie teoretycznych treści. Brakowało rzeczywistego przygotowania praktycznego, nastawienia na kształtowanie umiejętności pracy grupowej i projektowej, kreatywności i zdolności rozwiązywania problemów. Na obecnym, szybko zmieniającym się rynku pracy, w wielu nowoczesnych zawodach kluczowe są te właśnie atuty. Myślę, że gdyńskie szkoły stopniowo dostosowują się do bardziej innowacyjnego sposobu nauczania, tak aby lepiej przygotować młodzież do wejścia na rynek pracy. Szkoły są coraz lepiej wyposażone w nowoczesne sprzęty czy narzędzia pozwalające na praktyczną naukę. Realizują także różnego rodzaju projekty umożliwiające uczniom zdobycie nowych kompetencji i doświadczeń. Ważne, żeby uczniowie chcieli z tych możliwości skorzystać.
Pani Dyrektor, uczniowie często nie są świadomi tego, które kompetencje i umiejętności warto rozwijać, by być bardziej konkurencyjnym na rynku pracy. Co mogłaby im Pani doradzić?
Różnego rodzaju raporty wskazujące na najbardziej istotne kompetencje oraz umiejętności (np. Raport Future od Skills. Employment 2030) mówią o takich umiejętnościach jak interpersonalne, społeczne, poznawcze. Pracodawcy poszukują i będą poszukiwać osób, które potrafią i chcą się uczyć, logicznie myśleć, współpracować, oceniać sytuację i szukać adekwatnych rozwiązań problemów, podejmować decyzje i brać za nie odpowiedzialność. Pożądane kompetencje to na pewno: aktywna nauka, słuchanie, analiza, jasna komunikacja, zarządzanie czasem, negocjowanie, kreatywność, elastyczność i gotowość do zmian, odporność na stres.
